گیاه اسطوخودوس، شاه اسپرم و نام های دیگر در گویش های مختلف، با طبیعتی گرم از دیدگاه طب سنتی و با کاربرد فراوان صنعتی و درمانی است. در نواحی کوهستانی و کشورهای آسیایی رویش دارد. از دمنوش اسطوخودوس برای آرامبخشی اعصاب، درمان استرس، بی خوابی، تقویت سیستم عصبی و… بسیار استفاده می شود. ترکیبات موثر گیاه شامل انواع آنتی اکسیدان های ارزشمند و سایر ریز مغذی ها است. که برای افزایش سلامت بدن و پیشگیری از بیماری ها نقش موثری ایفا می کنند. مصرف عصاره گیاه موجب تنظیم فشار خون، پیشگیری از بیماری های قلبی، درمان خشکی پوست و اگزما، تسکین سردردهای عصبی و میگرنی و… می شود.
گیاهی بوته ای و پرپشت دارای ساقه های متعدد و چهار گوش، که در جنگل های غیر انبوه، تپه های خشک و دامنه های کم ارتفاع یا سواحل دریاها می روید. از خصوصیات اسطوخودوس برگ های باریک و دراز با لبه برگشته و پوشیده از کرک های پنبه ای در هر دو سطح پهنک دارد. این خود بهترین وسیله تشخیص آن از گونه های مجاور است. و زمان رویش از فروردین تا خرداد ماه است. و رنگ ارغوانی تیره ای دارد.
کاربرد اسطوخودوس به صورت بخور، خوردنی و مالیدنی به کار می برند. برخی از خواص درمانی شامل رعشه، فلج، امراض سینه، جگر و مغز، فراموشی، کند ذهنی، رطوبت زائد مغز، سردی معده، بواسیر، ضعف اشتها، عفونت، بلغم سواوی، صرع، درد مفاصل، سکته سطحی، قولن عصبی، آسم، نزله و خونریزی می باشد.
یکی از معروف ترین گیاهان دارویی که از زمان های باستان مورد استفاده پزشکی دارد، گیاه اسطوخودوس می باشد. به طور سنتی از این گیاه به عنوان خلط آور سینه، التیام بخش زخم ها بهره برداری می شود.
گل های اسطوخودوس دارای طبیعت تلخ، خشک و خنک است. و برای درمان سردردها، ضعف اعصاب، قولنج و یا سوء هاضمه بکار می رود. و همچنین اثرات اسطوخودوس در بدن شامل: شل کننده عضلات، ضد اسپاسم، تقویت گردش خون و سیستم اعصاب، ضد باکتری، تسکین درد، ضد نفخ، تقویت ترشح صفرا و ضد عفونی کنندگی است.
خواص اسطوخودوس
رایحه اسطوخودوس دارای اثرات آرامبخشی اعصاب و ضد استرس و اضطراب است. همچنین بوی خوش اسطوخودوس موجب افزایش سلامت و کاهش دردهای بدن به عنوان یک مسکن طبیعی، نقش موثری دارد.
طبق گزارشات انجمن ملی سلامت در آمریکا بر کاهش علائم شیمی درمانی و افسردگی موثر است. در گذشته از دمنوش گل اسطوخودوس برای درمان بی خوابی استفاده میشد.
عصاره گل اسطوخودوس موجب درمان زخم دهانی، آفت یا برفک می شود. برای این منظور چند قطره روی محل ضایعه بریزید و این کار را سه بار در روز تکرار کنید. با وجود ماده لینانول موجب کاهش فشار خون، و پیشگیری از خطرات بروز بیماری های قلبی و عروقی می شود.
آنتی اکسیدان های اسطوخودوس مفید برای حفظ سلامت پوست و درمان التهابات پوستی است. همچنین برای رفع جوش، بهبود گزش حشرات و جلوگیری از واکنش های شدید آلرژیک بسیار موثر می باشد. از دیگر ویژگی مهم اسطوخودوس برای درمان اگزما و خشکی پوست، از طریق تامین مواد مغذی پوست می توان اشاره کرد.
آنتی اکسیدان موجود در اسطوخودوس سبب پاکسازی کامل روده از سموم می شود. و از این طریق کاهش میزان جذب چربی، و به دنبال آن کاهش وزن و درنتیجه لاغری می شود.
طبق نظر کارشناسان طب سنتی ایران و جهان، یک فنجان چای اسطوخودوس در تسکین سردرد عصبی و میگرنی دارای تاثیرات فوق العاده ای است.
اسطوخودوس برای رحم
طبق گزارشات کارشناسان بهداشت در خصوص عوارض داروی مفنامیک اسید، می توان برای کاهش میزان مضرات و حفظ سلامت بدن از این گیاه بهره برد. از روغن اسطوخودوس برای تسکین درد پریودی می توان استفاده نمود. برای این منظور کمی از روغن را روی شکم و رحم ریخته و به آرامی ماساژ دهید.
نتایج دیگری در بررسی های آزمایشگاهی، میزان اثرات داروی مفنامیک اسید در کاهش درد قاعدگی و شدت آن را نشان می دهد. که با مقایسه جامع و دقیق، می توان نتیجه گرفت که مصرف اسطوخودوس در کاهش طول مدت قاعدگی و عوارض جانبی کمتر بهترین جایگزین است.
دیدگاه طب اسلامی
به نقل از جابربن حیان: غاریقون، اسطوخودوس، بلسان و صبر مقوی مغز است.
مزاج گرم در درجه اول و خشک در درجه دوم است. از دیدگاه طب اسلامی، نافع صرع، لقوه، فلج، استسقاء، ورم جگر، فراموشی و انسداد رگها است. اگر با عقرقرحا و سنکنجبین داده شود، نافع میگرن (درد شقیقه) است.
ضماد بر روی سر، دافع فراموشی و معجون آن نافع شنواایی وضعف چشم است. مغز را از رطوبات اضافی پاک می کند، نافع سردی معده، بواسیر، سودا و رعشه است.
طریقه مصرف
برای تهیه دمنوش اسطوخودوس، می توانید مقدار 5 گرم از گل را در 1 لیتر آب ریخته و به مدت 10 الی 15 دقیقه دم بکشد. و به طور روزانه 2 الی 3 فنجان میل نمایید. برای کمپرس، میبایست در حدود 30 گرم از گل یا سرشاخه های گیاه را در یک لیتر آب به مدت 15 دقیقه بجوشانید.
روغن و اسانس را از مراکز فعال حوزه گیاهان دارویی از جمله فروشگاه عطاری نشاط تهیه کنید. به همراه روغن بادام و زیتون ترکیب کرده و به عنوان روغن ماساژ برای تسکین اعصاب و آرامبخشی استفاده نمایید. همچنین می توانید برای مضارف خوراکی، چند قطره اسانس را با یک قاشق عسل در یک لیوان آب جوش ریخته، و میل نمایید.
نقد و بررسی‌ها
پاکسازی فیلترهنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.